#301 ; Baza vortaro de Esperanto, laŭ 'Pikku Jättiläinen'

Nia kara kulture neŭtra lingvo Esperanto ja ne havas skandinaviaj literoj kiel Ä, Ö, Å (nomita "sveda O" en Finnlando), sed en kelkaj nomoj mi devas ilin uzi. Nek estas ekzemple literoj kiel X, Y, Ü, W, Q, α, β, γ, δ, ε ... en nia lingvo.

Vortoj estas gravaj. Sed kiom da diversaj vortoj oni nepre bezonus por baza Esperanto? Unu respondo eble estas en finna libro "Pikku Jättiläinen", "La malgranda giganto" el jaro 1951, el komenco de jardeko dum kio mi naskiĝis.

Oni povus disputi pri kelkaj vortoj. Kelkaj mi forlasis, kelkaj mi korektigis mem. Mi nome trovis kelkaj "eraroj". Mi iom aliigis la liston de vortaj radikaloj ĉar ekzemple "dankon" kaj "bonan tagon" estas neniaj radikaloj, ili estas tutaj esprimoj. La vortoj kiel "kaj", "ke", "kun", "do", "laŭ", ... apenaŭ estas veraj radikaloj sed mi ilin konservis en la listo ... Erara "fratr(o)" sendube devas esti "frat(o)". Ĉu "mallaŭd" estus sendependa radikalo, ĉu ne prefere uzi "laŭd"?

200 gravaj vortaj radikaloj

#	radikalo	#	radikalo	#	radikalo	#	radikalo	#	radikalo
001	aĉet	041	dom	081	kie	121	ol	161	si
002	adiaŭ	042	don	082	kiu	122	or	162	sid
003	afer	043	embaras	083	klar	123	orel	163	sinjor
004	ag	044	esper	084	knab	124	pac	164	skrib
005	akr	045	facil	085	kok	125	pan	165	somer
006	akv	046	far	086	kon	126	paper	166	star
007	ali	047	fariĝ	087	kor	127	pardon	167	sun
008	alt	048	fart	088	kost	128	parol	168	sur
009	am	049	fenestr	089	kulp	129	patr	169	tabl
010	amik	050	ferm	090	kun	130	pens	170	tag
011	anonc	051	fil	091	labor	131	pet	171	te
012	arb	052	fin	092	lakt	132	pied	172	temp
013	art	053	flav	093	land	133	pik	173	ten
014	atend	054	flor	094	laŭ	134	plen	174	ter
015	aŭ	055	flu	095	leg	135	plum	175	tir
016	aŭd	056	frat	096	lern	136	pord	176	tre
017	aŭtun	057	grand	097	leter	137	port	177	trink
018	bat	058	griz	098	libr	138	pov	178	trov
019	bel	059	hav	099	lingv	139	pren	179	tuj
020	bezon	060	hejm	100	lok	140	printemp	180	tut
021	bird	061	help	101	long	141	pro	181	urb
022	blank	062	hom	102	lum	142	pur	182	varm
023	blu	063	ide	103	lun	143	rakont	183	ven
024	bon	064	infan	104	makul	144	rapid	184	vend
025	brul	065	ink	105	mallaŭd	145	rekt	185	ver
026	brun	066	ir	106	man	146	respond	186	verd
027	buŝ	067	jak	107	manĝ	147	rest	187	vesper
028	ĉambr	068	jar	108	maten	148	riĉ	188	vid
029	ĉapel	069	jun	109	memor	149	ruĝ	189	vintr
030	ĉar	070	jup	110	met	150	saĝ	190	vir
031	cert	071	kaf	111	morgaŭ	151	sal	191	viv
032	ĉio	072	kaj	112	mult	152	sam	192	vok
033	ĉu	073	kajer	113	naz	153	san	193	vol
034	dank	074	kamarad	114	ne	154	sang	194	vort
035	dekstr	075	kamer	115	nigr	155	sap	195	vund
036	demand	076	kant	116	nokt	156	sci	Forlasitaj: bonan tagon (en 2 radoj), bon volu, lernej, domen
037	Di	077	kap	117	nov	157	se
038	diligent	078	kar	118	nun	158	sed
039	dir	079	ke	119	oft	159	seĝ
040	do	080	???	120	okul	160	sent

La ideo do estas ke oni formu diversaj pretaj vortoj el radikaloj. Ekzemple el radikalo "ag" oni povus formi vortoj kiel ekzemple "agi", "ago", "agado", "agu!", "aganto", "agejo", "ekagi", "kunagu!".

Sendube mi devos ankoraŭ iom ĝustigi la liston. Estas pli multe da laboro ol oni kredus sen provi.

Principe interesa ideo por iom referi la lingvon, sed 200 radikaloj de vortoj apenaŭ estus sufiĉe en praktiko, kvankam oni povus formi multaj vortoj el unu radikalo.

Mi dankas por la verkisto/funkciulo de libro, sinjoro Yrjö Karilas pro tio Esperanta enkonduko, kvankam ĝi lasas iom por deziri en detaloj.

Ĉu nia internacia lingvo nun fartas pli bone ol en 1951? Miaopinie ekzemple la 1920-aj jaroj estis bonaj por Esperanto. Komenco estis forta. Nova tekniko certe povus doni por ni novaj bonaj eblecoj. Ni devus uzi nian lingvon pli multe en praktiko. Bona lingvo ne restu nur en malnovaj libroj kiujn neniu legas. Ni forte batalu pro nia komuna internacia lingvo.

Kaj certe fine .......... NI VENKOS!

La Ambasadoro en Pori de sendependa nacio Mueleja Insulo

Menuo
Ĉefa paĝo (finna lingvo)